Mazowsze Północne.
Ziemia Nieznana.
„… Panie, z tym kontrabasem to grał mój ojciec i dziadek. To była kapela na dwoje skrzypiec i kontrabas. Potem, jeszcze przed wojną, weszły harmonie trzyrzędowe i ja nauczyłem się już grać na harmonii”. Tak opowiadał Stanisław Frelkowski, muzykant z Kosin Kapicznych, gdy w latach 90-tych. XX wieku docierałem do niego, by uczyć się grać słynne północnomazowieckie kontro. Kontrabas stał w stolarni (Pan Stanisław zajmował się też stolarką, znano go także jako szanowanego krawca) i był w opłakanym stanie – widać, że dużo przeszedł. „Jak pan chce, to sprzedam” – powiedział Pan Stanisław, a ja nie dałem się długo namawiać. Spoglądam teraz na ten kontrabas.
Pomyślałem, że w tym jednym zdaniu o składzie dawnej kapeli dostałem (– dostaliśmy –) klucz do odczytywania rozrzuconego po archiwach, wydanego w pojedynczych publikacjach, muzycznego dziedzictwa tej krainy, w której, jeśli teraz zapytamy kogoś o lokalne pieśni i muzykę, to albo usłyszymy popularne przeboje, albo nic. A przecież jeszcze całkiem niedawno region ten rozbrzmiewał piosenkami, pieśniami religijnymi i muzyką taneczną. Jeszcze do niedawna trzeba było w karnawale przygotowywać się na wizytę zapustnych przebierańców, chodzących od domu do domu z umerlakiem, kozą lub przyborami fryzjerskimi. Jeszcze do niedawna śpiewano „puste noce”, by pożegnać się ze zmarłym. Jeszcze niedawno grały instrumenty na weselach i potańcówkach.
Niniejsza strona służyć będzie tworzeniu opowieści o kulturze i tradycji Mazowsza Północnego –, ze szczególnym uwzględnieniem szeroko pojętej Ziemi Zawkrzeńskiej i okolic Mławy – zarówno w sferze przeszłości, jak i współcześnie. Będziemy zbierać i udostępniać nagrania archiwalne i współczesne lokalnej muzyki, tańców i śpiewu, tak by mogli z nich korzystać wszyscy zainteresowani. Chcemy opowiadać o ludziach, obyczajach i historiach – dlatego zaprosimy do współpracy znawców i specjalistów kultury naszego regionu oraz organizacje i instytucje przyczyniające się do poszerzania wiedzy o przeszłości i wprowadzania tej wiedzy w teraźniejszość. Strona rozwijać się będzie stopniowo, w miarę powstawania kolejnych artykułów i przygotowania materiałów.
Mam nadzieję, że otwierając niniejszą stronę, będziecie – co i rusz – odkrywać coś nowego i ciekawego o swoim mieście, wsi, bliskich ludziach i kulturze, oraz że te odkrycia staną się częścią lokalnej tożsamości.
Janusz Prusinowski
